در این بخش، سخنرانان به بررسی تغییر و تحولات دانشگاه مي‌پردازند. طی نیم قرن، این دانشگاه همیشه، جایگاه ممتاز و ویژهای در آموزش عالی ایران داشته و دارد. «شریف»، بخشی از شهرت جهانی خود را مدیون دانشجویان کارشناسی یا کارشناسی ارشدی میداند که معمولاً در هر دانشگاهی که رفتهاند، خوش درخشیدهاند و آوازه «شریف» را بالاتر و بالاتر بردهاند. «شریف» علاوه بر خدمات علمی/ اجرایی که به تمام بخشهای جامعه نموده، توانسته با امکان استخدام شدن فارغالتحصیلانش در دانشگاههای معتبر ایران، به تربیت نسل جوان و با استعداد ایرانی همت گمارده است و این همه، ضامن حفظ شهرت ملی «شریف» بوده و هست. در این بخش، قرار است که هر یک سخنرانهای مدعو، از زاویهای متفاوت به عوامل اثرگذار بر راز موفقیت «شریف» بپردازند و پس از آن، به آسیبهای جدی که بالقوه، میتوانند به این پیکرة واحد صدمه بزنند، اشاره نموده و راهکارهایی برای مقابله با آنها، پیشنهاد دهند.
آیا جایگاه علمی امروز دانشگاه صنعتی شریف ماندنی است؟
سخنران: دكتر سياوش ميرشمس شهشهاني
چكيده: شاید پنجاه سال پیش که این دانشگاه و تعدادی دیگر موسسه آموزش عالی پا به عرصه وجود نهادند قابل پیش‌بینی نبود که پس از نیم‌فرن این دانشگاه جایگاه ممتاز و ویژهای را در صحنه آموزش عالی کشور ایفا کند، به‌خصوص که در آن زمان دانشگاه جامع شیراز از امکاناتی شاید بهتر هم برخوردار بود. البته عوامل بیرون دانشگاه ممکن است در سرنوشت موسسه بسیار اثرگذار باشند، مثلا حسن توجه یا بی‌مهری و ناتوانی تامین‌کنندگان بودجه و امکانات، که در کشور ما عمدتا دولت است. علاوه براین، دانشگاههای شهرستانی همواره در خطر نفوذ بومی‌گری هستند که سبب تقلیل پایگاه انسانی میشود، و اگر محیط فرهنگی و ملی درخوری در جوار یک دانشگاه شهرستانی ایجاد نشود، آن دانشگاه در معرض افت تدریجی شان علمی خواهد بود. در این سخنرانی قصد دارم به عواملی از نوع دیگر بپردازم که عوامل درونی هستند، چه درون دانشگاهی و چه درون نظام آموزش عالی کشور. عوامل نامناسب از این نوع، حتی وقتی شرایط بیرونی مناسب حکمفرماست، می‌تواند به‌گونه‌ای هرچند کند ولی ریشه‌ای‌تر موجب نزول جایگاه علمی یک موسسه شود. استدلال خواهم کرد که چنانچه روند حاضر امروزی ادامه یابد، دلیلی وجود ندارد که دانشگاه ما بتواند جایگاه فعلی خود را حفظ کند. موقعیت موجود دانشگاه ما زاده دو عامل است، نخست استقلال نسبی، و به دنبال آن استفاده بهینه از این استقلال برای ساختن نهادی که یکی از نمونه‌های معدود شکل‌گیری یک ریزجامعه مدنی و خودجوش در کشور بوده است.
تحولات اساسی در دانشگاه صنعتی شریف: از زمان تأسیس تا کنون
سخنران: دكتر بيژن ظهوري زنگنه
چكيده:بعد از ایجاد اتحادیه اروپا و در دهه اخير، اصلاحات اموزشيِ راديكالي در دانشگاهاي اروپايي، انجام گرفته است. برای نمونه، در بعضي از كشورهاي اروپايي از جمله سويس، اولين دوره دانشگاهي با اندکی تساهل و تسامح، کارشناسی ارشد پیوسته بود و به مدرکی به نام «ديپلم» ختم میشد. این دوره، تقريباً معادل دورههای کارشناسی و كارشناسي ارشد در دانشگاه هاي امريكا وكانادا و مدرک «دیپلم» نیز، همترازمدرک «کارشناسی ارشد» بود. اما در جریان تحولات اخیر، نظام دانشگاهی كشور سوییس تبديل به نظام واحدي شد و علاوه بر این، مدرک دیپلم، به دو مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد تغییر یافت. این در حالی است که سنت حمايتهاي دولتي از دانشگاههاي اروپايي به خصوص دانشگاههاي فدرالي مانندپليتكنيك لوزان، پليتكنيك زوريخ و پليتکنیک پاريس، همچنان پا برجا مانده است؛ حمایتی که ضامن موفقيت آموزشها و پژوهش دانشگاهی بوده و هست. همچنین، به دلیل حرکت فزاینده به سمت درآمدزایی و کاهش حمایتهای مالی دولت فدرال و دولتهای ایالتی از دانشگاههای ایالتی، عملاً شرایطی در آمریکا به وجود آمده که نه تنها فرزندان اقشار کم درآمد، بلکه فرزندان خانواده هاي متوسط نیز از تحصيل در دانشگاه هاي خوب محروم شدهاند و به تدریج، جای آنها را افرادِ برخوردار یا بسیار نخبه از سراسر دنیا، میگیرند.در صورتی که دانشگاههاي ايران که تا قبل از همین دهه، از نظر بودجه، بوروكراسي و تمركزگرايي، استقلال ناچیزی در سیاستگزاریهای مالی و درآمدزایی داشتند، ناگهان و با شتاب زیاد، به سوی خودکفایی مالی گام برداشتند و به پذیرشِ منطقِ کاهشِ حمایتهای مالی متمرکز، توصیه شدند. در واقع، دانشگاهها ناگهان، از افراط در تمرکز مالی، تشویق به حرکت در جهت عکس آن شدند و توجیه این حرکت ،به غیر از مقایسه تجربی ایران با بعضی از دانشگاههای برتر جهانی، پشتوانه نظری قابل توجهی نداشته است. در این بین، دانشگاه صنعتي شريف که از ابتدای تأسیس خود در سال 1345، به عنوان یکی از دانشگاه های برتر ایران، از پليتكنيك لوزان برای تدوین برنامههای درسی، اصلاحات آموزشی وسیاستگذاریهای مالی خود، الگوگرفته بود، در بهمن 1346، سیاستگذاریهای آموزشی خود را تغییر داد و به طور مشخص، برنامه درسی را تبدیل به نظام واحدی کرد. در اين سخنراني، به معرفی یک مطالعه تطبيقي میپردازیم که در آن، نظام آموزش عالی چند کشور اروپایی و چند دانشگاه برتر در آمریکای شمالی، با دانشگاه صنعتی شریف مقایسه میشود و اشتراکات و افتراقات آنها ازمنظر دیدگاههای فلسفی، برنامههای آموزشی، برنامههای درسي، بودجه، نوع حمايتهاي دولتي ومیزان تمركز نظام اموزشيِ دانشگاهی ،انجام گرفته است. براساس نتایج به دست آمده از این مطالعه، پيشنهادهايی در راستای تدوین الگوي مناسبتری براي دانشگاه صنعتي شريف، بیان میشود.
نگاهی به چشم انداز دانشگاه صنعتی شریف در آستانه پنجاهمین سالگرد تاسیس
سخنران: دكتر محمدرضا آراستي
چكيده:دانشگاه صنعتی شریف پنجاهمین سالگرد تاسیس خود را در شرایطی جشن می گیرد که با چالشهای جدی در زمینه مسائل آموزشی، پژوهشی و ایجاد یک فضای مطلوب برای فعالیتهای دانشگاهی روبرو است. ریشه بعضی از این چالشها را باید در کمبود امکانات و منابع مالی جستجو کرد. برای فائق آمدن بر این چالشها و استمرار حرکت پویا و ادامه مسیر بالندگی، شورای برنامهریزی راهبردی دانشگاه در یکسال گذشته موفق به تنظیم یک برنامه جامع شده است که شامل چهار تم راهبردی "سرآمدی در آموزش"، "سرآمدی در پژوهش و توسعه فناوری"، "ارتقای اثر بخشی اجتماعی" و "خود اتکایی نسبی مالی" است. این برنامه جهتگیریهای آینده دانشگاه را تعیین کرده و اهدافی که می باید تا سال 1399 محقق شوند را مشخص میسازد. در سال 95 مصمم هستیم که بخشی از این برنامه را به اجرا درآورده و به تعدادی از اهداف که از اولویت بالاتری برخوردارند، جامه عمل بپوشانیم. هدف این سخنرانی تشریح کلیات برنامه مذکور و تبیین نقش دانش آموختگان در تحقق آن است.
